"Ηλιοβασιλέματα και τί δεν μου θυμίζουν...."

Μερικές φωτογραφίες τραβηγμένες στην "ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ" Γαλάτιστας παραμονή της γιορτής της (25 Ιούλης 2017) και ένα ποίημα "ΗΛΙΟΒΑΣΙΛΕΜΑ" του Κώστα Βάρναλη

Κώστας Βάρναλης. ..... Έφυγε σαν σήμερα 16 του Δεκέμβρη 1974

Διετέλεσε για πολλά χρόνια καθηγητής μέσης εκπαίδευσης, ενώ εργάστηκε για βιοποριστικούς λόγους και ως δημοσιογράφος. Υπήρξε κομμουνιστής με διαρκή προσφορά και συμμετοχή στους αγώνες της εργατικής τάξης. Τιμήθηκε με το Βραβείο «Λένιν» για την Ειρήνη το 1959 στη Μόσχα. 

Σαν σήμερα ...άναψε το "ΦΩΣ ΠΟΥ ΚΑΙΕΙ"

14 Φλεβάρη1884. Γεννιέται στον Πύργο (Μπουργκάς) της Βουλγαρίας ο κομμουνιστής ποιητής Κώστας Βάρναλης.

40 χρόνια από τον χαμό του Κώστα Βάρναλη

Πεθαίνει στις 16 Δεκεμβρίου στο νοσοκομείο «Ευαγγελισμός» και κηδεύεται στις 18 Δεκέμβρη στο Α΄ Νεκροταφείο. Η κηδεία του μετατρέπεται σε παλλαϊκή εκδήλωση.

"Το φως που καίει" έσβησε σαν σήμερα (12 ΔΕΚ.1974)

Σαν σήμερα το 1974 έφυγε από κοντά μας ο ποιητής λογοτέχνης συγραφέας, αγωνιστής και βραβευμένος με το "βραβείο ΕΙΡΗΝΗΣ Λένιν". Είχε γεννηθεί στον Πύργο Βουλγαρίας το 1884.

Στην μνήμη του δυο ποιήματα 

 ΟΔΗΓΗΤΗΣ (Από το "Φως που καίει)

Δεν είμαι εγώ σπορά της Τύχης
ο πλαστουργός της νιας ζωής
Εγώ είμαι τέκνο της ανάγκης
κι ώριμο τέκνο της Οργής.

Δεν κατεβαίνω από τα νέφη
γιατί δε μ΄ έστειλε κανείς
Πατέρας, τάχα παρηγόρια
για σένα, σκλάβε, που πονείς.

Ουράνιες δύναμες, αγγέλοι,
κρίνα, πουλιά κι ψαλμουδές
τίποτα! Εμένα παραστέκουν
οι θυμωμένες σας καρδιές.

Εγώ του καραβιού γοργόνα
στ΄ ορθόπλωρο καράβι μπρος.
Απάνω μου σπάνε φορτούνες
κι άγριος ενάντιά μου καιρός.

Άκου, πως παίρνουν οι αγέρες
χιλιάδων χρόνων τη φωνή!
Μέσα στο λόγο το δικό μου
όλ΄ η ανθρωπότητα πονεί.

Ω! πως τον παίρνουν οι αγέρες
και πως φωνάζυμε μετά
άβυσσοι μάβροι, τάφοι μάβροι
ποτάμια γαίματα πηχτά!

Μέσα στο νου και στην καρδιά μου
αιώνων φουντώσανε ντροπές
και την παλάμη μου αρματώνουν
με φλογισμένες αστραπές.

Ένας δεν είμαι, μα χιλιάδες!
Όχι μονάχα οι ζωντανοί
κι οι πεθαμένοι μ΄ ακλουθάνε
σε μια αράδα σκοτεινή.

Μα κι όσοι αγέννητοι, χιλιάδες
άπλαστοι ακόμη με βλογούν
κι όλοι ακουμπάνε τα σπαθιά τους
απάνω μου και τα λυγούν.

Δεν δίνω λέξεις παρηγόρια
δίνω μαχαίρι σ΄ ολουνούς
καθώς το μπήγω μες το χώμα
γίνεται φως, γίνεται νους.

Όθε περνά, γκρεμίζει κάτου
σαν το βοριά, σαν το νοτιά
όλα τα φονικά ρηγάτα
θεμελιωμένα στην ψευτιά.

Κ΄ ένα στηλώνει κι ανασταίνει
το `να βασίλειο της Δουλειάς
(Ειρήνη! Ειρήνη!) το βασίλειο
της Πανανθρώπινης Φιλιάς.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ:
 Μελοποιήθηκαν  οι στροφές 1, 4, 8, 10, 12.

Παρουσιάστηκε στις συναυλίες που έδωσαν Λοϊζος, Λεοντής και Μικρούτσικος το καλοκαίρι του `81, τραγουδισμένο από τον ίδιο το Λεοντή και χορωδία.  

Η ΜΑΝΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

Πῶς οἱ δρόμοι εὐωδᾶνε μὲ βάγια στρωμένοι,
ἡλιοπάτητοι δρόμοι καὶ γύρω μπαξέδες!
Ἡ χαρὰ τῆς γιορτῆς ὅλο πιότερο αυξαίνει
καὶ μακριάθε βογγάει καὶ μακριάθε ἀνεβαίνει.

Ἄ! πὼς εἶχα σὰ μάνα κι᾿ ἐγὼ λαχταρήσει
(ἦταν ὄνειρο κι᾿ ἔμεινεν, ἄχνα καὶ πάει)
σὰν καὶ τ᾿ ἄλλα σου ἀδέρφια νὰ σ᾿ εἶχα γεννήσει
κι᾿ ἀπὸ δόξες ἀλάργα κι᾿ ἀλάργα ἀπὸ μίση!

Κατεβάζω στὰ μάτια τὴ μάβρην ὀμπόλια,
γιὰ νὰ πάψη κι᾿ ὁ νοῦς μὲ τὰ μάτια νὰ βλέπῃ. . .
Ξεφαντώνουν τ᾿ ἀηδόνια στὰ γύρω περβόλια,
λεϊμονιᾶς σὲ κυκλώνει λεφτὴ μοσκοβόλια.

Φεύγεις πάνου στὴν ἄνοιξη, γιέ μου, καλέ μου,
ἄνοιξή μου γλυκιά, γυρισμὸ ποὺ δὲν ἔχεις.
Ἡ ὀμορφιά σου βασίλεψε κίτρινη, γιέ μου,
δὲ μιλᾷς, δὲν κοιτᾷς, πῶς μαδιέμαι, γλυκέ μου!

Μὰ γιατί νὰ σταθῇς νὰ σὲ πιάσουν! Κι᾿ ἀκόμα
σὰ ρωτήσανε: «Ποιὸς ὁ Χριστός;» τι ῾πες «Νά με!»
Ἄχ! δὲν ξέρει τι λέει τὸ πικρό μου τὸ στόμα!
Τριάντα χρόνια, παιδί μου, δὲ σ᾿ ἔμαθ᾿ ἀκόμα!

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Τελικά το... ΙΟΣ των υπολογιστών έκανε το ...θαύμα του
Κάτω από τον τυίτλο "ΒΑΣΤΑ ΚΑΡΔΙΑ" αντί να αντιγράψει το σωστό ποίημα έβαλε το παραπάνω ο σωστός τίτλος είναι αυτός που έβαλα τώρα (16/11/12/ώρα 20,87)

"Η ΜΑΝΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ"

Πως οι δρόμοι εβωδάνε με βάγια στρωμένοι,

Ηλιοπάτητοι δρόμοι και γύρω μπαξέδες !

Η χαρά της γιορτής όλο πιότερο αξαίνει

Και μακριάθε βογγάει και μακριάθε ανεβαίνει.

Της οργής και του μίσους τη θρέψαν οι αέρες

Τη χαρά της λαοθάλασσας τούτης που βόγγει.
Πόσες νύχτες λεφκές, πόσες μάβρες ημερες
Οι κρυφές, οι μουγγές τήνε θρέψαν φοβέρες.

Α ! πως είχα σα μάνα κι΄ εγώ λαχταρήσει
(ήταν όνειρο κ΄ έμεινεν, άχνα και πάει)
σαν και τα΄ άλλα σου αδέρφια να σ΄ είχα γεννήσει
κι από δόξες αλάργα κι αλάργα από μίση !

ένα κόκκινο σπίτι σ αβλή με πηγάδι

και μια δράνα γιομάτη τσαμπιά κεχριμπάρι

&νοικοκύρης καλός να γυρνάς κάθε βράδι,

το χρυσό, σιγαλό και γλυκό σαν το λάδι.

Πως αδύναμη στάθηκε τόσο η καρδιά σου

Στα λαμπρά Γεροσόλυμα Καίσαρας να ΄μπεις !
Αν τα πλήθη αλαλάζανε ξώφρενα (αλιά σου !)
Δεν ήξεραν ακόμα ούτε ποιο το όνομά σου !
Κει στο πλάγι δαγκάναν οι οχτροί σου τα χείλη
&Δολερά ξεσηκώσανε τα άγνωμα πλήθη

Κι όσο ο γήλιος να πέσει και νάρθει το δείλι,
Το σταβρό σου καρφώσαν κι οχτροί σου και φίλοι.
Μα γιατί να σταθείς να σε πιάσουν ! Κι ακόμα,
Σα ρωτήσανε: «Ποιος ο Χριστός» τι είπες «Να με!».
Αχ ! δεν ξέρει τι λέει το πικρό μου το στόμα !
Τριάντα χρόνια παιδί μου δε σέμαθα ακόμα !


ΚΩΣΤΑΣ ΒΑΡΝΑΛΗΣ
("ΤΟ ΦΩΣ που ΚΑΙΕΙ" 1922)

Οχτώβρης

 

Αφού μας εσκοτώναν με το ζόρι
στα μακελειά τους χρόνια οι μπαζαδόροι
κι αφού μας εσκοτώνανε πιο φίνα
στα χρόνια της ειρήνης με την πείνα•


αφού μας εσκοτώναν έτσι αιώνες
τ' αφεντικά μας οι απατεώνες,
της Λύτρωσης, αδέρφια, η ώρα φτάνει

αρπάχτε από το Χάρο το δρεπάνι!

Τελειώσανε τα ψέματα κι αστεία.

Κάνει νερά και τρίζει η Πολιτεία.

Το σάπιο, το κουρσάρικο καράβι

δεν το σώζουν των φασισμών οι μπράβοι.

Ψηλά κι ορθοί σταθείτε δικαιοκρίτες

όλου του κόσμου οι μάρτυρες κι ακρίτες!

Απ' τα μπουντρούμια και την εξορία

η νέα του κόσμου ξεκινά Ιστορία.

Κώστας Βάρναλης

1935, Αη Στράτης

Στο γιό μου

 Στὸν κόσμο γιατί σ᾿ ἔφερα; Ἂν μοῦ μοιάσεις
κυνηγημένος θά ῾σαι ὁλοζωὶς
ἢ νύχτα σκοτωμένος (πέμπτος ὄροφος)
θὰ σαλτάρεις στὸ δρόμο «διαλαθῶν»
ἀπ᾿ τὸ παραθυράκι τ᾿ ἀποπάτου,
ἢ μ᾿ ἀλλουνοὺς «εἰς τὸν συνήθη τόπον»



θὰ σὲ καρφώσουν ἄγνωστον μ᾿ ἀγνώστους
μὲ χέρια ἑλληνικὰ ντουφέκια ξένα,
χωρὶς ὄνομα, πῶς καὶ ποῦ. Οἱ προδότες
θ᾿ ἀπαγορεύουν καὶ τὰ κόλλυβά σας


 Ἂν ὅμως δὲ μοῦ μοιάσεις, ἡ ντροπὴ
καταδικιά μου θά ῾ναι, ὄχι δικιά σου.
Καταδότης, τσολιὰς καὶ μπλοκαδόρος,
ὅσο βουλιάζεις στὰ σκατά, ἄλλο τόσο
θὰ βγαίνεις καθαρὸς καὶ τιμημένος.


Κι ἅμα τὴν κάνει ὁ ὀχτρὸς τὴν Προδοσία
καθεστώς, θά ῾σαι πρῶτος : καὶ Θρησκεία
καὶ Νόμος κι Ἱστορία καὶ Λόγος, Κι ὅταν
οἱ κανονιὲς γιορτάζουν τῶν Ἑλλήνων
τὴν Ἀρετή, σὺ θά ῾σαι ὁ Ὑπερέλλην!

(Οι Μοιραίοι: Χειρόγραφο του ποιητή)
Κώστας Βάρναλης (Πύργος Βουλγαρίας 14/2/1884 - Αθήνα 1974)
ποιητής, πεζογράφος καὶ δοκιμιογράφος 

«Η ποίηση του Βάρναλη, γράφει ο Μενέλαος Λουντέμης, δε μύριζε ποτὲ  γάλα. Μύριζε απὸ την ἀρχὴ μπαρούτι.Κατέβηκε δηλαδὴ στὸ στίβο χωρὶς πάρα πολλὰ γυμνάσματα και δοκιμὲς και περιπλανήσεις στους λειμώ νες των ασφόδελων. Μ᾿ άλλα λόγια, χωρὶς αυτὲς τις πεισιθάνατες κραυγὲς που έβγαζαν όλοι οι λυρικοί του καιρού του. Όχι. Η  Ποίηση του Βάρναλη ήταν απὸ την αρχὴ αρσενική, λάσια, μια βολίδα πούπεσε μες στα στεκούμενα νερὰ του μελίπηχτου λυρισμού».

ΟΙ ΜΟΙΡΑΙΟΙ

 

Μὲς στήν ὑπόγεια τήν ταβέρνα,

μές σε καπνούς και σε βρισιές,

(άπάνου έστρίγγλιζε ή λατέρνα)

ὅλη ἡ παρέα πίναμε ἐψές,

ἐψές, σὰν ὅλα τὰ βραδάκια,

νὰ πᾶνε κάτου τὰ φαρμάκια

Σφιγγόταν ὁ ἕνας πλάι στὸν ἄλλο

καὶ κάπου ἐφτυοῦσε καταγῆς,

ὤ! πόσο βάσανο μεγάλο
τὸ βάσανο εἶναι τῆς ζωῆς!
Ὅσο κι ὁ νοῦς ἂν τυραννιέται
ἄσπρην ἡμέρα δὲ θυμιέται!


(Ἥλιε καὶ θάλασσα γαλάζα
καὶ βάθος τοῦ ἄσωτου οὐρανοῦ,
ὤ! τῆς αὐγῆς κροκάτη γάζα
γαρούφαλλα τοῦ δειλινοῦ,
λάμπετε-σβήνετε μακριά μας,
χωρὶς νὰ μπεῖτε στὴν καρδιά μας!)

Τοῦ ἑνοῦ ὁ πατέρας χρόνια δέκα

παράλυτος - ἴδιο στοιχειὸ

τοῦ ἄλλου κοντόμερη ἡ γυναῖκα

σπίτι λιώνει ἀπὸ χτικιό,

στὸ Παλαμήδι ὁ γυιὸς τοῦ Μάζη

κ᾿ ἡ κόρη τοῦ γιαβῆ στὸ Γκάζι.

-Φταίει τὸ ζαβὸ τὸ ριζικό μας!

-Φταίει ὁ θεὸς ποὺ μᾶς μισεῖ!

-Φταίει τὸ κεφάλι τὸ κακό μας!

-Φταίει πρώτ᾿ ἀπ᾿ ὅλα τὸ κρασί!

«Ποιὸς φταίει; Ποιὸς φταίει;... κανένα στόμα

δὲν τὅβρε καὶ δὲν τὄπε ἀκόμα.

Ἔτσι, στὴν σκοτεινὴ ταβέρνα

πίνουμε πάντα μας σκυφτοί,

σὰν τὰ σκουλήκια κάθε φτέρνα

ὅπου μᾶς εὕρει, μᾶς πατεῖ:

 δειλοί, μοιραῖοι κι ἄβουλοι ἀντάμα!

προσμένουμε, ἴσως, κάποιο θάμα!

Κώστας Βάρναλης

Οι πόνοι της Παναγιάς

Πού να σε κρύψω, γιόκα μου, να μη σε φτάνουν οι κακοί;

Σε ποιο νησί του Ωκεανού, σε ποια κορφήν ερημική;

Δε θα σε μάθω να μιλάς και τ' άδικο φωνάξεις.

Ξέρω πως θάχεις την καρδιά τόσο καλή, τοσο γλυκή,

που με τα βρόχια της οργής ταχιά θενά σπαράξεις.

Συ θάχεις μάτια γαλανά,θάχεις κορμάκι τρυφερό,

θα σε φυλάω από ματιά κακή κι από κακόν καιρό,

από το πρώτο ξάφνισμα της ξυπνημένης νιότης.

Δεν είσαι συ για μάχητες, δεν είσαι συ για το σταυρό.

Εσύ νοικοκερόπουλο -όχι σκλάβος ή προδότης.

Tη νύχτα θα συκώνομαι κι αγάλια θα νυχοπατώ,

να σκύβω την ανάσα σου ν' ακώ, πουλάκι μου ζεστό

να σου τοιμάζω στη φωτιά γάλα και χαμομήλι,

κ' ύστερα απ' το παράθυρο με καρδιοχτύπι να κοιτώ

που θα πηγαίνεις στο σκολιό με πλάκα και κοντύλι
Kι αν κάποτε τα φρένα σου μ' αλήθεια, φως της αστραπής,
χτυπήσει ο Κύρης τ' ουρανού, παιδάκι μου να μη την πεις!
Θεριά οι ανθρώποι, δε μπορούν το φως να το σηκώσουν!
Δεν είν' αλήθεια πιο χρυσή σαν την αλήθεια της σιωπής.
Χίλιες φορές να γεννηθείς, τόσες θα σε σταυρώσουν!


Κώστας Βάρναλης

ΑΓΙΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ

Μάνα παλιά σκαπάνισσα (και βάλε!)
Πολυτελείας εταίρα η θυγατέρα
Γιος πλερωτός φονιάς ερυθροδέρμων
και μπαμπάκας τσολιάς των Γερμανών.

Την άγιαν οικογένεια προσκυνάτε!
Αυτή «Μεγάλη Ελλάδα» κι αγκωνάρι
της εκκλησιάς, κορφή του ντοβλετιού
Αν λείπανε, δε θα ‘χαμε ιστορία!

Φτωχάμοιρε λαέ, της προδοσίας
διδάχοι σου οι πρωτάτοι είναι ψηλά,
δεν τους φτάνουν τα βόλια, πως θέλεις
ναν τους φτάσουν της Μούσας τα φτυσίματα!

Κώστας Βάρναλης

Πότε;

Να μάσαει ο χοντρός είναι η δουλειά του
γουργουρίζει η πατρίδα στη κοιλιά του!



Νόμος: ο που προδίνει κι απατά
όλο και πιο ψηλότερα πατά !


Και συ Λαέ, με την καμένη ανάσα
πότε θα κόψεις του χοντρού τη μάσα;

Κώστας Βάρναλης

Η Αλληθινή Ελλάδα

Ξένε σε πληγώνει το μεγάλο φως
Οι σοφοί προγόνοι, οι στίχοι της Σαπφώς
Πατροδολογάδες, ρήτορες γαλιάντροι
Στρατηγοί , αλογάδες και Μεγαλεξάντροι.

Μάηδε αρχοντολόγια «λέφτερα» και «θεία»
και παπαδοσόγια με ψευτοπυθία
μάηδε και οι θεοί σου με τα παιδικά τους
οι εφιάλτες γιοί σου π΄ όλα ΄ναι δικά τους.
Ο λαός σου μόνο πάντα μαχητής
Πρόγονος προγόνων και τόνε πατείς.
Τούτος ειν΄ οι Ελλάδες σ΄ όλους τους αιώνες
τούτος Ιλιάδες, τούτος Μαραθώνες

Θύτες σου και δούλοι πάντα θέμελό σου
Με το μεροδούλι σταίνουν το είδωλο σου
Κι όταν σε λερώνουν ξέν΄ ή ντόπιοι θύτες
Ποιος σε λευτερώνει; Δούλοι σου και θύτες.
Κώστας Βάρναλης

Πως μας θέλει η "αληθής Δημοκρατία"

Να μην ακούω και να μη βλέπω να πατώ
Να μην νογάω και να ΄χω το στόμα βουλωτό
Να μη με φαρμακών΄η μπόχα του καιρού μου
Χωρίς αυτιά και μάτια, μύτη και μυαλό,
μουγός να πηαίνω, όποτε μου ΄ρθει, προς νέρου μου
κι άμα τσινάει ο Γάιδαρος να μη γελώ.
Και σα με καρυδώνουνε μονούχο σκλάβο
οι Αμερικάνοι, εγώ βλαστημάω στο Σλάβο
Κώστας Βάρναλης