Στον Πάμπλο Νερούντα

Στις 12 του Ιούλη του 1904) γεννήθηκε ο Ρικάρδο Ναφταλί Ρέγνες Βοσοάλτο, όπως είναι το πραγματικό όνομα του Νομπελίστα ποιητή Πάμπλο Νερούντα, στο Παρράλ της Νότιας Χιλής.
Μπένοντας σε μια «μηχανή αναζήτησης» μπορεί να βρει κανείς «τα πάντα» για τον Νερούντα, όπως έκανα και εγώ ετοιμάζοντας ένα αφιέρωμα στον μεγάλο αυτό ποιητή στη Σαββατιάτικη μου εκπομπή- ανήμερα τις γέννησης του- «ΣΑΒΒΑΤΟ ΚΙ ΑΠΟΒΡΑΔΟ» στο Δημοτικό Ραδιόφωνο Πολυγύρου (90.80FM). Και μια και είχα έτοιμο υλικό είπα να «ανεβάσω» και στο «μπλοκάκι» μου μερικές «καθυστερημένες» επιστολές του δικού μας «ποιητή του λαού» στον ποιητή του «Χιλιανού λαού». Παρμένες από τον τρίτο τόμο του «ΚΑΝΤΟ ΧΕΝΕΡΑΛ» σε μετάφραση της Δανάης Στρατηγοπούλου, και το ποίημα του ποιητή "ΑΡΓΟΠΑΙΘΕΝΕΙ..."

Στον Πάμπλο Νερούντα
(Καθυστερημένη απάντηση σ’ επιστολή του ανεπίδοτη)
Αθήνα –Σάμος Ιούνιος και Ιούλιος 1955
Γιάννης Ρίτσος

Πάμπλο
Πάμπλο νερούντα
αδελφέ μου
αδελφέ του κόσμου
το γράμμα που μούστειλες δεν τόλαβα-
πολλά σίδερα βάζουν στη νύχτα
για να μην ανταμώσουν τα χέρια μας-

Δεν ξέρουν
πως τα χέρια μας σκάβουν κάτω απ΄ τα σίδερα
Δεν ξέρουν
πως οι στίχοι μας ανατέλλουν πάνω απ΄ τα σίδερα
Δεν ξέρουν
πως για μας σίδερα δεν υπάρχουν.

Μες τον μεγάλον άνεμο, πάνω απ΄ τις πολιτείες, μες τις νύχτες
Χτυπούν ολάνοιχτα τα δυό παντζιούρια της καρδιάς μας

Όταν το λάδι της σιωπής φτάνει πιο πάνω απ’ τις στέγες
ακούω να ξεδιπλώνονται οι σημαίες των στίχων σου
κι ο καλπασμός του αλόγου σου.
Η νύχτα φουσκώνει απ’ την αναμονή των τυμπάνων

Όταν χτυπάει την πόρτα μου το φως
επιμένοντας να μου χαρίσει ακόμη ένα παράθυρο
επιμένοντας να του υπογράψω την κατάφαση του
είσαι εσύ Πάμπλο που χτυπάς την πόρτα μου
εσύ που βεβαιώνεις το γνήσιο της υπογραφής μου.
Σ’ ευχαριστώ.

Πάμπλο
εδώ σιμά
πιο σιμά στην καρδιά μας
είναι η Καισαριανή κ΄ η Κοκκινιά
είναι το Δίστομο και τα Καλάβρυτα. Εδώ
σ΄ έναν διάτρητο καμένο τοίχο θα διαβάσεις
ολόκληρη την ιστορία του ανθρώπου.

Εσύ που την αντίσταση στη νύχτα και στο κρύο
εσύ που ταξίδεψες έφιππος απέραντες νύχτες
ντυμένος μόνο του πουκάμισο απ΄ τη μυρουδιά του μουσκεμένου δάσους
εσύ που ξέρεις τα΄ αμπάρια των πλοίων τα κατάφορτα με τις σκιές
των πνιγμένων
εσύ που διακρίνεις τον αδελφό απ΄ τον τρόπο που διπλώνει την εφημερίδα του
απ΄ τον τρόπο που δαγκώνει το ψωμί και σωπαίνει
απ΄ τη γωνία που κάνουν τα γόνατα του το βράδυ
απ΄ το θόρυβο που κάνουν τα φρύδια του μόλις ξημερώνει
και προπάντων απ΄ το μαχαίρι της ματιάς του αντίκρη στη ματαιότητα
ΕΣΥ ΜΑΣ ΓΝΩΡΙΖΕΙΣ
Σπίτια με την καπνιά και τη σκόνη του χρόνου
μικρά εστιατόρια μισοκρυμμένα στον ίσκιο τους
το παράθυρο που βλέπει στη μάντρα με τα σκουπίδια και τα λασπωμένα κανάτια
ενα τραπέζι στρωμένο μα λαδωμένο στρατσόχαρτο
ένα σκληρό σκαμνί όπου δυσκολεύεται να κάτσει μάντης
ένα λαμπιόνι με μισό μέτρο καπνισμένο ορίζοντα
ένας ορίζοντας χωρίς μέτρο
ένα όνειρο κομμένο στη μέση
η προδοσία ενός φίλου
μια φέτα μπαγιάτικο ψωμί δαγκωμένη
ένα παπούτσι μπροστά στο κρεββάτι, τ΄άλλο πάνω στο βουνό-
Πρέπει να συμπληρώσουμε την ιστορία.
πρέπει να βρούμε το χέρι που θα πει ναι στο χέρι μας
πρέπει να βρούμε τα μάτια που θα πουν ναι σ΄ολόκληρο το σώμα, σ΄ολόκληρο το όνειρο.
σ’ολόκληρη τη ζωή και στα μάτια μας που κοιτάζουν τα’ ολόκληρο.
Ο ήλιος δεν ψεύδεται.
Μπορούμε λοιπόν να πιστεύουμε.


Πάμπλο
Πάμπλο Νερούντα
Αδελφέ μου
ορθοί κ’ οι δυό μας
με τη διάφανη ασπίδα του ποιήματος
στεκόμαστε μπροστά στις ξιφολόγχες.
Γειά σου σύντροφε.


«Αργοπεθαίνει...»
«Αργοπεθαίνει όποιος γίνεται σκλάβος της συνήθειας, επαναλαμβάνοντας κάθε μέρα τις ίδιες διαδρομές, όποιος δεν αλλάζει περπατησιά, όποιος δεν διακινδυνεύει και δεν αλλάζει χρώμα στα ρούχα του, όποιος δεν μιλεί σε όποιον δεν γνωρίζει.
Αργοπεθαίνει όποιος αποφεύγει ένα πάθος, όποιος προτιμά το μαύρο για το άσπρο και τα διαλυτικά σημεία στο " ι " αντί ενός συνόλου συγκινήσεων που κάνουν να λάμπουν τα μάτια , που μετατρέπουν ένα χασμουρητό σε ένα χαμόγελο, που κάνουν την καρδιά να κτυπά στο λάθος και στα συναισθήματα.
Αργοπεθαίνει όποιος δεν αναποδογυρίζει το τραπέζι, όποιος δεν είναι ευτυχισμένος στη δουλειά του, όποιος δεν διακινδυνεύει τη βεβαιότητα για την αβεβαιότητα για να κυνηγήσει ένα όνειρο, όποιος δεν επιτρέπει στον εαυτό του τουλάχιστον μια φορά στη ζωή του να αποφύγει τις εχέφρονες συμβουλές.
Αργοπεθαίνει όποιος δεν ταξιδεύει, όποιος δεν διαβάζει, όποιος δεν ακούει μουσική, όποιος δεν βρίσκει σαγήνη στον εαυτό του.
Αργοπεθαίνει όποιος καταστρέφει τον έρωτά του, όποιος δεν επιτρέπει να τον βοηθήσουν, όποιος περνάει τις μέρες του παραπονούμενος για τη τύχη του ή για την ασταμάτητη βροχή.
Αργοπεθαίνει όποιος εγκαταλείπει μια ιδέα του πριν την αρχίσει, όποιος δεν ρωτά για πράγματα που δεν γνωρίζει.
Αποφεύγουμε τον θάνατο σε μικρές δόσεις, όταν θυμόμαστε πάντοτε ότι για να είσαι ζωντανός χρειάζεται μια προσπάθεια πολύ μεγαλύτερη από το απλό γεγονός της αναπνοής.
Μόνο η ένθερμη υπομονή θα οδηγήσει στην επίτευξη μιας λαμπρής ευτυχίας»