ΠΕΖΟΔΡΟΜΟΙ - ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ: Η ΨΥΧΗ ΤΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ

Η ανάγκη αναβάθμισης του πεζοδρόμου Πολυγύρου

Του Γιάννη Κύρκου Αικατερινάρη 

αρχιτέκτονα, π. προέδρου του ΤΕΕ/ΚΜ

Σε όλο τον κόσμο, αλλά και σε πολλές πόλεις της χώρας μας κατά τις τελευταίες δεκαετίες, θεσμοθετήθηκαν πεζόδρομοι με σκοπό την εξυπηρέτηση των πεζών, την βελτίωση των συνθηκών ζωής των δημοτών, την οικονομική ανέλιξη των αγορών, αλλά και την προβολή όσων στοιχείων χαρακτηρίζουν θετικά τον κάθε τόπο!

Ο πεζόδρομος του Πολυγύρου δημιουργήθηκε πριν αρκετά χρόνια (επί δημαρχίας Δ. Τζηρίτη) και παρά τις όποιες παραλείψεις του στον αστικό εξοπλισμό, σε πράσινο, αλλά και σε επιμέρους αστοχίες κατασκευών και επιλογής υλικών (σημ. υπήρξαν διαφοροποιήσεις από την αρχική μελέτη), φαίνεται να λειτούργησε με επιτυχία, κατά το πρώτο τουλάχιστο διάστημα. Μια από τις αιτίες της υποβάθμισής του ήταν η παράλειψη από την τότε δημοτική αρχή να ψηφίσει τους κανονιστικούς όρους λειτουργίας του (σημ. οι γνωστοί κανονισμοί με τα ωράρια διέλευσης αυτοκίνητων για να εξυπηρετούνται τα καταστήματα, η καθαριότητα κ.ά. ), που συνόδευαν την μελέτη. Η απόφαση πεζοδρόμησης της οδού Πολυτεχνείου είχε ληφθεί προηγουμένως από το Δ.Σ. και στη συνέχεια εκπονήθηκε η μελέτη από ομάδα στην οποία συμμετείχα.

Έκτοτε οι «παραχωρήσεις» ιδιαίτερων «προνομίων» από επόμενες δημοτικές αρχές σε παρόδιους κατοίκους (π.χ. η χρήση-στάθμευση-προσέγγιση αυτοκίνητων), οδήγησαν στην σταδιακή υποβάθμισή του… Κι αυτό φυσικά δεν αποτελούσε την μοναδική αιτία της απαξίωσής του. Δεν πληρούσε, παράλληλα, τις βασικές προϋποθέσεις της σωστής λειτουργίας του. Έλειπαν το πράσινο, ο αστικός εξοπλισμός, οι εικαστικές παρεμβάσεις, οι μουσικές εκδηλώσεις σε εποχές καλοκαιρίας, ο σωστός φωτισμός κ.ά.

Έτσι συνεχίστηκε και επιδεινώθηκε, θα έλεγα, το τελευταίο διάστημα η κακή διαχείριση του πεζοδρόμου. Τα θετικά μηνύματα που εξέπεμπαν οι πεζοδρομήσεις της συντριπτικής πλειοψηφίας των πόλεων της χώρας φαίνεται να μην άγγιζαν -και να μην αγγίζουν- τις δημοτικές μας αρχές και ορισμένους από τους κατοίκους…

Εδώ θα πρέπει να σημειώσω ότι η κλίμακα της πόλης του Πολυγύρου (πληθυσμός, έκταση κ.λπ.) δίνει την δυνατότητα μιας συνετής χρήσης του αυτοκινήτου με αποτέλεσμα τις μειωμένες ανάγκες, σε σχέση με τα μεγάλα αστικά κέντρα, θέσεων στάθμευσης. Βεβαίως θα πρέπει να αποδεχτεί κανείς την βασική αρχή ότι ένας πεζόδρομος δεν μπορεί ποτέ να χρησιμοποιείται για parking γιατί κάτι τέτοιο δημιουργεί προφανή προβλήματα αισθητικής και συνολικής υποβάθμισης του ιστορικού κέντρου και γενικότερα του οικιστικού περιβάλλοντος της πόλης.

Για την αντιμετώπιση των κυκλοφοριακών προβλημάτων σε πόλεις με πληθυσμούς μεγαλύτερους από αυτόν του Πολυγύρου προτάθηκε ή και εφαρμόστηκε για την εξυπηρέτηση των κατοίκων η ανά διαστήματα κίνηση μικρών λεωφορείων. Στη περίπτωση του Πολυγύρου, πέρα από τον αναγκαίο και εφικτό περιορισμό της χρήσης του ΙΧ από τους κατοίκους (σε χώρες του εξωτερικού δημιουργήθηκαν κινήματα περί αυτού), μπορεί να εφαρμοστεί κάτι ανάλογο, ως έσχατη λύση και σε συνδυασμό με την ανάγκη αντιμετώπισης των προφανών προβλημάτων που θα δημιουργήσει το πρόσφατο στένεμα του οδοστρώματος πολλών βασικών δρόμων για την κατασκευή πλατύτερων πεζοδρομίων (ευρωπαϊκό πρόγραμμα ΕΣΠΑ του Δήμου).

Οι κάτοικοι, από την άλλη μεριά, θα πρέπει να μεριμνούν για την σωστή λειτουργία του πεζοδρόμου, προασπίζοντας ουσιαστικά την ίδια την ποιότητα της ζωής τους, αλλά και οι καταστηματάρχες αποβλέποντας στη βελτίωση του οικιστικού περιβάλλοντος και στην αύξηση του αριθμού των πελατών τους.

Προς την άποψη για την αναβάθμιση του πεζοδρόμου δεν συγκλίνουν βεβαίως μόνον όσοι υπέγραψαν το αίτημα προς την σημερινή δημοτική αρχή ή όσοι συμφωνούν και θα ήθελαν να το υπογράψουν, αλλά δεν είχαν καμιά πληροφόρηση περί αυτού (βλ. υπόμνημα και συνημμένες ενδεικτικές προτάσεις, που υποβλήθηκαν στο Δήμο στις 12-12-2014, χωρίς ωστόσο μέχρι σήμερα να μπουν στην ημερήσια διάταξη ως θέμα συζήτησης στο Δ.Σ.). Πιστεύω ότι μ’ αυτή την άποψη συντάσσεται και η πλειοψηφία των κατοίκων.

Προς επίρρωση αυτής της εκτίμησης θα αναφερθώ στην απάντηση πολλών συνδημοτών μας, που συμμετέχουν στο εν εξελίξει πρόγραμμα δράσης (Εργαστήριο Δημιουργικής Γραφής), που υλοποιεί αυτές τις μέρες ο Δήμος Πολυγύρου με τίτλο «Τέχνες και πολιτισμός- Σημείο συνάντησης των νέων της Ευρώπης». Στην πρώτη μέρα του σεμιναρίου (Δευτέρα 26 Ιανουαρίου 2015) σε «άσκηση»-ερώτημα του συντονιστή του προγράμματος κ. Ιορδάνη Κουμασίδη (σημ. την μεταφέρω περιγραφικά): «τι θα έπρεπε να συμβουλέψει ένας επισκέπτης που αναχωρεί από την πόλη του Πολυγύρου σε έναν άλλο που μόλις καταφθάνει σ’ αυτή; Τι θα του συνιστούσε να επισκεφτεί ως αξιοθέατο ή να αποφύγει ως άσχημο;» Πολλοί «μαθητές» από τους 30 συνολικά που συμμετείχαν, αναφέρθηκαν αυθορμήτως στην πέντε σειρών απάντησή τους, στη σημερινή απαράδεκτη έως ντροπιαστική κατάσταση του πεζοδρόμου. Τον θεωρούν ως ένα υποβαθμισμένο τόπο… που θα πρέπει να αποφύγει ο επισκέπτης! Κι αυτή η τοποθέτησή τους δεν είναι ασφαλώς τυχαία. Αντιθέτως, θα έλεγα, είναι ενδεικτική του τρόπου που πολλοί συνδημότες μας θα ήθελαν να λειτουργεί –χωροταξικά- η «καρδιά», εδώ κι ένα αιώνα, της πόλης!